Dżem
|
Dżem |
Dżem to legenda polskiej sceny bluesowej, kultowy zespół mający
od wielu lat wiernych i oddanych fanów. Powstał w 1973 roku, kiedy Beno i Adam
Otrębowie, Paweł Berger i Aleksander Wojtasiak założyli grupę o nieoficjalnej
nazwie Jam. W grudniu dołączył do nich grający na harmonijce ustniej wokalista
- Ryszard Riedel. Polska nazwa Dżem powstała przypadkiem w 1974 roku, napisana
tak przez organizatora jednego z koncertów. W 1978 roku do zespołu dołączył
gitarzysta Jerzy Styczyński. Pierwsze autorskie kompozycje Dżemu - autorstwa
Ryśka Riedla i Leszka Falińskiego - powstały pod koniec lat 70. Riedel i Faliński
dążyli także do występu grupy na festiwalu w Jarocinie w 1980 roku. I to właśnie
dzięki Jarocinowi Dżem poznała cała Polska. Jarociński festiwal stał się ich
przepustką do sławy.
W 1981 roku zespół grał na wielu festiwalach i przeglądach - w Jarocinie już
jako gwiazda, na Rawie Blues, w czasie Folk - Blues Meeting, Rock na Wyspie,
czy Rockowiska. Dżem zaczął także nagrywać. Podczas sesji dla Polskiego Radia
zarejestrowano piosenkę "Paw" - pierwszy przebój grupy oraz "Whisky"
- chyba największy hit zespołu, który stał się już legendą. Singiel ukazał się
roku 1982, ale kolejny "Dzień, w którym pękło niebo" / "Wokół
sami lunatycy" dopiero dwa lata później. W tym czasie menadżerem zespołu
został Marcin Jacobson i grupa w końcu rozpoczęła pracę nad debiutancką płytą.
Najpierw ukazała się kaseta "Dżem" nagrana na żywo w czasie Famy w
Świnoujściu (później wznowiona jako "Dzień, w którym pękło niebo"),
która wielkie wrażenie robiła już samą swą obecnością. Natomiast wydany niebawem
album "Cegła" przeszedł do historii polskiego bluesa i rocka. Jednocześnie
stał się największym bestsellerem Dżemu.
W 1986 roku fragment występu grupy w Jarocinie został utrwalony w filmie "My
Blood, Your Blood". Ukazała się także płyta "Absolutely Live"
- zapis koncertu w krakowskim Teatrze STU.
Niestety w tamtym okresie wokalista zespołu popadł w narkotyki. Z tego powodu
opuszczał próby i w 1987 roku zespół często występował bez Riedla, za to z Ireneuszem
Dudkiem, Moniką Adamowską, a przede wszystkim z Tadeuszem Nalepą. Jednak pomimo
tych problemów w latach 1987 i 88 ukazały się dwie płyty Dżemu z Ryśkiem - "Zemsta
nietoperzy" i "Tzw. przeboje - całkiem Live".
W 1989 roku ukazała się kolejna niezwykle ważna płyta - "Najemnik".
Znalazły się tam klasyczne już utwory "Modlitwa III" i "Wehikuł
Czasu". W czerwcu, w katowickim Spodku odbył się wielki koncert urodzinowy
Dżemu. Jednocześnie z grupą rozstał się Marcin Jacobson, którego zastąpił Leszek
Martinek.
W 1991 roku ukazał się album "Detox", gdzie znalazł się między innymi
dramatyczny "List do M.", "Sen o Victorii" i "Jak malowany
ptak". W tym samym czasie ukazała się płyta "The Singles", która
stanowiła zbiór nagrań ze wszystkich małych płyt.
30 lipca 1994 roku zmarł charyzmatyczny frontman Dżemu - Ryszard Riedel. W rocznicę
jego śmierci w Spodku zorganizowano wielki koncert poświęcony jego pamięci,
w którym udział wzięły największe gwiazdy polskiej scen - między innymi Czesław
Niemen, Wojciech Waglewski, Martyna Jakubowicz, Krystyna Prońko, czy Ziyo. Koncert
został udokumentowany 3-płytowym albumem "List do R. na 14 głosów".
Śmierć Ryśka nie przerwała istnienia grupy. Dżem z nowym, wyłonionym w konkursie
wokalistą Jackiem Dewódzkim, pozostał wierny swojemu stylowi. Niebawem powstał
album "Kilka zdartych płyt", a w 1997 kolejny, zatytułowany "Pod
wiatr".
W 1998 roku odbył się cykl koncertów Dżemu z orkiestrą symfoniczną i chórem,
dzięki czemu powstały płyty "Dżem w operze" i "Dżem w operze
2" (1999). Razem z Dewódzkim powstał jeszcze krążek "Być albo mieć"
oraz piosenka do filmu "To ja, złodziej". W lutym 2001 roku Jacka
Dewódzkiego, w roli frontmana, zastąpił Maciej Balcar.
27 stycznia 2005 roku, w wypadku samochodowym zginął jeden z założycieli grupy
Dżem - Paweł Berger. Rok po tym tragicznym zdarzeniu, w Domu Muzyki i Tańca
w Zabrzu, odbył się specjalny koncert poświęcony pamięci Pawła Bergera. W czasie
występu, obok muzyków zespołu, na scenie pojawili się tacy mistrzowie jak Wojciech
Karolak, bracia Józef i Jan Skrzekowie, Rafał Rękosiewicz i Krzysztofa Głucha.
Muzykom towarzyszyło też wielu wokalistów: Maciej Balcar, Jacek Dewódzki oraz
syn legendarnego frontmana Dżemu, Sebastian Riedel. Fragmenty tego koncertu
znalazły się na płycie "Pamięci Pawła Bergera", która ukazała się
w styczniu 2007 roku.
